Yapay Zeka: Bilim Kurgu Gerçek Oluyor

Bilim kurgu filmlerinde, hayranlıkla ve şaşırarak izlediğimiz ütopik sahneleri, günümüzde yapay zeka ile yaşamaya başladık. Teknoloji dünyasında yaşanan bu hızlı gelişme, heyecanı ve endişeyi aynı anda yaşamamızı sağlayarak, ilerlemeye devam ediyor. İnsanların, markaların, teknolojinin, dijitalin hayatına yön vermeye devam eden yapay zeka, gelecekte insanlığı ele geçirir mi dersiniz?

Yapay zeka kavramı sözlük anlamı ile “bilgisayarın ya da bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli görevlerini, bir insan gibi düşünüp, hareket ederek yerine getirmesi” olarak tanımlanmaktadır.

İnsan zekasını birebir taklit ederek, insan gibi düşünen, hareket eden, konuşan, yazılımlar ortaya çıkaran hatta kendi dilini oluşturmayı başaran yapay zeka, gelecekte insanlığı ele geçirecek bir güce ulaşırsa? Hadi itiraf edin kalbiniz heyecandan küt küt atmaya başladı bile.

Yapay zeka, hayatımızın tam ortasına kendini

ne zaman ve nasıl konumlandırdı? 

 

Alan Turing, 1943 yılında İngiltere’de, 2.Dünya Savaşı’nda Almanya’nın kripto mesajları üretmek için kullandığı Enigma adlı makinenin, şifresini çözmek için çalışmalar gerçekleştirmiştir, Bu çalışma, Alan Turnig’e “yapay zeka” alanında yol gösterici olmuştur ve Alan Turing “makineler düşünebilir mi?” diye sorgulamaya başlamıştır.

1950 yılında ortaya çıkan Turing Makinesi bilgisayar ve yapay zekanın ortaya çıkış aracı olarak bilinir. Turing ortaya attığı fikirleriyle bilgisayar dünyasını hareketlendirmiştir ve Microsoft, IBM gibi şirketlerin bilgisayar üretmesiyle bilişim, yazılım gibi alanlardaki gelişmeler hızlanmıştır. Dil ve konuşma alanında gelişmiş, insanlarla hem sözlü hem de yazılı iletişim kurabilen robotlar üretilmiştir. Bu robotların üretilmesinden sonra gelişmiş bir sistemi yürütmek ve mikro robotlar üretebilmek için “yapay sinir ağları” oluşturuldu.

Yaşadığımız bu çağda, bilim, teknoloji hızlı bir ivme kazanarak kendini geliştirmeye devam ediyor ve bu gelişmelere paralel olarak da yapay zekanın kullanım alanları artmaya devam ediyor. Peki bu teknoloji gündelik hayatımızın neresinde?

Kullanım alanlarıyla ilgili örnekler vermeye, akıllı telefonlarımızın vazgeçilmez uygulaması olan Facebook’la başlasak mı? Facebook’un, yapay zeka araştırma laboratuarı, bu alanla ilgili heyecan verici birçok çalışmaya imza atıyor. Facebook’un yapay zeka laboratuarında geliştirilen ve kendi kendine konuşma özelliğine sahip olan “chatbot” oldukça başarılı örneklerden. Chatbot ile markalar, kullanıcılarının karakterini tanımlayabiliyor ve onların öğrenmek istediği her şeyi chatbot ile otomatik olarak cevaplıyor. Pazarlama yapması için üretilen chatbot, kendini çok fazla geliştirerek, kendi dilini oluşturdu ve bu beklenmedik ürkütücü gelişme ile Facebook yapay zeka mühendisleri, yapay zekanın fişini geçici olarak çekmek zorunda kaldı.

Otomotiv sektörünün gelişimine önemli katkılar sağlayan yapay zeka, bu sektöre “otomatik yol izleme, sürüş analizi, yol rehberi, garanti aktivite analizi” gibi birçok yeniliği insanlara hediye etmiştir.

Bankacılık ve finans sektörü yapay zekayı, “müşteri analizi, bütçe yatırım planlaması, kredi/kredi kartı müracaat değerlendirmesi, bütçe analizi, hedef belirleme, pazar performans analizi” gibi birçok alanda kullanıyor.

Güvenlik ve savunma alanlarında kullanılan “radar bulma, sinyal algılama, görüntü işleme, silah yönlendirme, hedef belirleme, yüz eşleştirme, parmak izi tanıma, GPS ” gibi özellikleri yine yapay zeka teknolojisi insanlara sunuyor.

Yapay zeka eğlence sektöründe, animasyon, hareketli ve özel efektlerde kullanılıyor. Üretim sektöründe “ dayanıklılık analizi, kalite kontrolü, makine hasarlarının tespiti, üretim işlem sırası kontrolü” gibi birçok alanda fayda sağlıyor. Uçuş sektöründe ise “otomatik pilot uygulamaları, uçuş simülasyonu” gibi alanlarda etkili bir şekilde kullanılıyor.

Telekomünikasyon sektöründe yapay zeka, “ses ve görüntü işlenmesi, anahtarlama, data karşılaştırma, trafik yoğunluğunun kontrolü” gibi kollarda kullanılıyor. Sağlık sektöründe “EEG, ECG, MR, kanser teşhisi, kan analizi, erken teşhis ve tedavi, ilaçların faydası ya da yan etkisi” gibi birçok fayda sağlıyor. Bilişim sektöründe ise algoritmalar sayesinde birçok data toplayabiliyoruz.

Yapay zeka dil alanında etkili bir şekilde kullanılıyor, sözcük tanıma, tercüme yapma, yazı ve konuşma çevirme gibi özellikleri vardır. Yapay zeka dil alanında kendini çok fazla geliştirerek kendi dilini bile oluşturdu.

Facebook, gönderilerde intihar eğilimi gösteren kullanıcılarını yapay zeka ile tespit etmeye çalışıyor, bu gönderi şikayet edildiğinde yazıda, görselde ya da videoda tehlikeli bir durum var mı diye tespit edilecek ve yetkili kişilere kullanıcının konum bilgisi verilecek ayrıca kullanıcıyı rahatlatacak, öneriler sunacak gönderilerin paylaşılması sağlanacak.

Bu teknoloji mucizesi ile hedeflediğimiz şeylere çok kısa sürede, daha az maliyetle ulaşabiliyoruz. Örneğin, hayatımıza dahil olan, akıllı telefonlarımızın GPS sistemi sayesinde, yolda gördüğümüz birine ya da köşe başında duran simitçiye, “pardon şu kağıtta yazılı olan adrese nasıl gidebilirim?” diye sormadan, gitmek istediğimiz yere, sesli komutlar, ya da yönlendirmeler sayesinde kolayca ulaşabiliyoruz.

Bu hızlı gelişim devam ederse, belki de günün birinde insanlığın tüm özelliklerini, iş kollarını ele geçirebilir. Ya da kodlamada yapılacak en ufak bir hata birçok büyük sorunla karşı karşıya kalmamıza sebep olabilir.

Facebook’un geliştirdiği, yapay zeka chatbot, kendi dillerini yaratarak, aralarında kimsenin çözemediği bir dille iletişim kurmaya başladı. Facebook, oluşturdukları dili çözemeyince, çareyi fişini çekmekte buldu. Mark Zuckerberg, yapay zekanın tehlikeli olmadığını savunmasına rağmen, fişini çekmeye karar vermesi, çekincelerin var olduğunu kanıtlıyor.

Türkiye’de yapay zeka ne durumda?

 

Türkiye merkezli Etiya Bilgi Teknolojileri, müşteri hizmetleri ve çağrı merkezlerine yönelik geliştirdiği yapay zeka uygulamasını 2017 yılında kullanıma sunmuştur. Türkçe olarak geliştirilen doğal dil işleme yeteneği ile müşterilerin, markalara gönderdiği sosyal medya yorumlarını, mesaj ya da e-postalarını analiz ediliyor. Marka adına anında cevaplıyor ve gerekli yönlendirmeleri gerçekleştiriliyor.

Bakalım, hem Türkiye’de hem dünyada, yapay zekayla ilgili nasıl gelişmeler yaşanacak. Yapay zekayla ilgili heyecan verici gelişmeleri takip etmeye devam edelim. Kim bilir belki de şu an bir bilim kurgunun içindeyiz.